Hakkarinin coğrafi özellikleri hakkarinin coğrafi konumu hakkarinin iklimi ve bitki örtüsü nedir hakkari dağları ovaları yaylaları akarsuları ve gölleri nelerdir.
Hakkarinin Coğrafyası
Hakkâri İli, Doğu Anadolu Bölgesi’nin güneydoğu ucunda 42 10’ve 44 50′ doğu boylamları ile 36 57 ve 37 48′ kuzey enlemleri arasında yer alan bir sınır ilidir . İl merkezinin denizden yüksekliği 1.720 m’ dır.
9.521 km2’lik il alanı , güneyden Irak, doğudan İran toprakları ; kuzeyden Van’ın Başkale, Gürpınar ve Çatak, batıdan Siirt’in Pervari ve Şirnak, güneybatıdan Mardin’in Silopi ilçeleriyle çevrilidir .
İl topraklarını, doğudan İran sınır dağları; kuzeyden Başkale ovaları , Karadağ, Nordüz Platosu, Terma Dağı; batısında ise Tanin dağları gibi doğal sınırlar kuşatır. İlin güneyindeki doğal sınırı eski Arabistan kütlesinin kuzeye doğru sokulan oldukça dalgalı uçları oluşturur.
Yeryüzü şekillerinin yaklaşık %88’ini dağların oluşturduğu Hakkâri illinde toprakların %86’sı tarıma elverişlidir .Bununla birlikte ekili – dikili alanın il alanı içindeki payı ancak %1.4’tür .
Türkiye topraklarının %1.2’sini kaplayan ve 1980’de 155 000 kişinin yaşadığı ilde km2’ye 16 kişi düşmekteydi . Bu önemsiz nüfus varlığıyla ülke nüfusu içinde binde 3.5 gibi bir paya sahip olan Hakkâri Türkiye illeri arasında sondan bir önceki sırada bulunuyordu
YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ
Van Gölü’nün güneydoğusuna düşen ve doğuda İran, Irak sınırına dek uzanan Hakkâri il alanı , Türkiye’nin en sarp ve dağlık yörelerinden biridir . 1941’de yapılan Birinci Coğrafya Kongresi’nde , “Hakkâri Bölgesi” olarak adlandırılan Doğu Anadolu’nun güneyindeki bu yöre Asya ve Avrupa dağlarının birbirine yaklaşması ve sıkışmasıyla yükselmiştir. Yüksek plato ve dağlar, genellikle kuzeyden güneye ve doğudan batıya uzanan havzalarla parçalanmış olmakla birlikte, vadilerin çok der , dik ve genç olması nedeniyle, ovalık alanlar son derece sınırlıdır.
DAĞLAR
Doğu Toroslar’ın İç-Doğu Toroslar ve Orta-Doğı Toroslar’dan en güneydeki üçüncü sırası olan Dış-Doğu Toroslar, batıdaki Amanus Sağları ve Misis Tepelikleri’yle başlayarak, Malatya’nın güneyindeki Ergani ve Bitlis’in çevresinde sıra dağlar sürer. Dış-Doğu Toroslar, buradan İran sınırına dek Hakkâri Dağları’nı oluşturdu .
Hakkâri dağları genellikle batı-doğu yönünde uzanır ve Orta İran Çöküntü Alanı’nı güneyden çevreler . Hakkâri Dağlarının il alanı içinde kalan kesimleri Habur, Zap, Avarobaşin vadileri ve Yüksekova Çöküntü Havası ile parçalanmıştır.
Botan, Habur ve Zap sularının su bölümü çizgisi boyunca , batı-doğu yönünde uzanan dağlar, çok yüksek bir kabartı oluşturur . Bu sıradağ doğuya doğru gidildikçe genişler. Deniz düzeyinden yüksek bir temel üzerinde yükselen dağların kimi kolları, kuzeye ve güneye uzanır.
Sıradağın Botan Havzası’na bakan bölümleri, il sınırları dışında kalmaktadır ve akarsuların oluşturduğu derin vadilerle parçalanmıştır. Bu çok yüksek yaylalarda, kışlar uzun ve sert geçtiğinden, yerleşik yaşam yok denecek denli azdır.
Hakkarinin İklimi ve Bitki Örtüsü
Hakkâri bölgesinde çok sert kara iklimi hüküm sürer. Kışlar çok sert ve soğuk geçer. Kış erken gelir ve uzun sürer. Kasım-mart arası devamlı kar yağar. 7 ay kar altında kalan yerler çoktur. Kar kalınlığı 217 cm olan bölgeler vardır. Yağmur ilkbahar ve sonbaharda yağar. Senelik yağış ortalaması 580-792 mm arasındadır. Yazlar sıcak ve kurak geçer. Yaz ile kış arasında büyük ısı farkı vardır. Bu fark 63°C’dir. Hakkâri, Doğu Anadolu gibi kışın Sibirya üzerinde teşekkül eden kara hava kitlesinin, yazın da “Tropikal” bölgelerde kara iklimi tesiri altındadır.
Hakkâri topraklarının % 59’u çayır ve mer’alardan, %25’i orman ve fundalıklardan, % 2’si ekili ve dikili alanlardan ibârettir. Tarıma elverişli olmayan arâzi ise % 14’tür. Dağların çoğu çıplaktır.